Paraćin u srcu Srbije
Opština Paraćin se nalazi u srcu Srbije, 156 kilometara od Beograda, uz samu važnu saobraćajnicu Evrope, Koridor 10. Deo je regiona Šumadije i Pomoravlja pripada Pomoravskom okrugu. Grad Paraćin se nalazi 3,5 km od desne obale Morave, na toku reke Crnice koja protiče kroz centar grada. Paraćin leži na 43.87 severne gergrafske širine i 21.41 istočne geofrafske dužine, na prosečnoj nadmorskoj visini od 130m. Od ukupne površine obradivo zemljište zahvata 33.511 hektara (oko 64%) a pod šumom se nalazi 16.854 hektara (oko 36%). Prosečna zemljišna površina po jednom domaćinstvu iznosi 4 hektara. Ovo područje je i ranije bilo veoma gusto naseljeno. U prošlom veku verovatno najgušće u Srbiji. Tome je doprineo i Carigradski drum koji je ovuda prolazio i predstavljao najvažniju saobraćajnicu toga vremena.
Paraćin je raskrsnica Evrope. Leži na 156. kilometru međunarodnog auto-puta E-75 ka Nišu i Bliskom istoku, na početku međunarodnog puta E-761 za Zaječar i Bugarsku, na priključku za saobračajnicu E-760 ka Kruševcu, za Crnu Goru i Hrvatsku. Udaljenost Paraćina od Nisa 80 km a od Jadranskog mora 500 km. Paraćin se nalazi u u centru Srbije, na raskršću nekoliko važnih puteva, prema severu je pravac za Beograd i dalje za Mađarsku, prema istoku je put za Zajačar i dalje prema Bliskom istoku, na jugu je put prema Nišu i dalje prema Grčkoj a na zapadu je prema Kraljevu i dalje prema Bosni i Crnoj Gori.
Opština Paraćin zahvata deo bogatog i plodnog Srednjeg Pomoravlja, teritorija opštine Paraćin se spušta od Kučajskih planina na istoku prema Velikoj Moravi na zapadu ispresecana tokovima reka Crnice i Grze. Najviši vrhovi nalaze se na Juhoru, Veliki Vetren (776m), Mali Vetren (712m) na zapadu i Javorički vrh (920m), Jasenova Glava (852m) i Crni Vrh (776m).. Kroz grad prolazi međunarodna železnička pruga koja je sagrađena jos oko 1880 te godine. Od grada do Zajačara je postojala i pruga uskog koloseka po kojoj je išao nekada popularni voz Ćira.
Paraćin je industrijski centar sa dugogodišnjom tradicijom proizvodjne stakla, cementa, štofova i konditorskih štofova. Opština Paraćin obuhvata grad i 33 naselja na površini od 541,7 kilometara kvaratnih. Broj stanovnika u opštini Paraćin je po popisu iz 2002. godine bio 58 301 .
ISTORIJA
Od davnina je Paraćin bio značajna stanica na raskrsnici puteva kojima su prolazile mnoge vojske i osvajači: Kelti, Avari, Sloveni, Rimljani, Krstaši, Turci, Nemci. . . Naselje Paraćin se prvi put pominje u povelji kneza Lazara pisanoj 1375 godine. Ovom poveljom on manastiru Lavri sv. Atanasija daruje sela u Petruškoj oblasti i trg” Parakinov brod”.Paraćin se kao selo sa trgom pominje i u drugoj povelji iz XIV veka, monahinje Evgenije. Pretpostavlja se da je Paraćin ime dobio po brodu-prelazu preko vode, odnosno po čoveku zvanom Parakin koji je čamcem prevozio ljude.Tokom vremena to ime je prešlo u ime Paraćin. Turskim hatišerifom iz avgusta 1830. godine Paraćin je pripojen Srbiji, ali je stvarnu slobodu dobio jula meseca 1834. godine, kada Turci konačno napuštaju ove krajeve.
Godine 1861. Paraćin dobija status varoši i polako stasava u značajan trgovački i zanatski centar Srbije. U Paraćinu je u drugoj polovini XIX veka radilo oko 300 zanatlija i 160 trgovaca. Posle oslobodilačkih ratova Srbije sa Turskom 1876/77. godine, kada su Srbiji pripojena četiri nova okruga, veliki broj porodica pridošlih iz novooslobođenih krajeva naselilo se u Paraćinu. Po popisu stanovništva iz 1896. godine, varoš Paraćin je imala 5 486 stanovnika, dok je u selima sreza živelo 23 800 stanovnika.Do intenzivnijeg razvoja industrije dolazi krajem XIX, početkom XX veka. Osnivaju se fabrika vunenih tkanina braće Minh, fabrika cementa i fabrika stakla, pa tako početkom XX veka postaje značajno ekonomsko mesto u Srbiji. Danas je to moderan trgovački centar kome zbog geografskog položaja i važnih komunikacija prilaze i okolni manji gradovi.
